بسم تعالی

بررسی مفهوم وجود از دیدگاه مکتب اشراق

مقدمه: هیچ مکتب فکری فلسفه‌ای، بدون مقدمات زمینه‌های قبلی به وجود نیامده است؛ فلسفه اشراق نیز مشمول همین قانون کلی است. فلسفه اشراق نگاهی است جدید به فهم دریافت بشر از نظام هستی نحوه قرار گرفتن مراتب هستی، درسلسه وجود و آفرینش است. ناگفته نماند که انسان وقتی از مرحله‌ی شک و سفسطه عبور کرد و به واقعیت ماورای ادراک اعتراف نمود با بسیاری از موجودات روبرو شد، این موجودات در عین این‌که از هم ممتاز و نسبت به یکدیگر بیگانه‌اند، در اصل هستی مشترک بوده و در وجود با یکدیگر متحد می‌باشند.

گروهی از این فلاسفه بر این عقیده‌اند که واقعیت اصیل یک شیء را ماهیت آن تشکیل داده و آنچه در این مورد وجود نامیده می‌شود چیزی جز یک عنوان اعتباری نیست. گروهی دیگر برعکس، وجود را اصیل دانسته و ماهیت را یک امر اعتباری به شمار می‌آورند.

فیلسوف اشراقی شهاب‌الدین سهروردی ازجمله کسانی است که قائل به اصالت ماهیت بوده و وجود را یک امر اعتباری می‌داند.

نگاهی دیگری به جهان هستی دارد ودرهستی شناختی خودش از واژه نور به‌کارگرفته در بعضی اشارات آن مصادف باوجود دردیگرمکتب فلسفی است که درحالی‌که اصالت ماهیتی است. ازاین‌رو، ضرورت احساس می‌شود که بدانیم وجود و ماهیت در نزد مکتب اشراق به چه معناست. ومنظوراز اعتباری وجود چیست؟ برای تحقق همین منظور این بررسی کوتاه که در اینجا سؤال اصلی ما را که مفهوم وجود در مکتب اشراق ازچه جایگاه برخوردار است؟ تشکیل می‌دهد برای پاسخ به این مسئله آن را در دو بخش، بخش اول کلیات و بخش دوم اعتباری وجود پی خواهیم گرفت انشاء الله.

 محمد صابر ذوالقرنین